Uvijek ista, drukčija priča...

Uvijek ista, drukčija priča...

Nakon izložbe u zagrebačkoj galeriji Marisal, izložba u Galeriji Matice hrvatske druga je ovogodišnja izložba Petre Grozaj, na kojoj se slikarstvo predstavlja kao aspekt šire ambijentalne situacije integrirane latentnim narativnim konceptom te zadanim režimom sagledavanja u prostoru. Izložba pod naslovom Uvijek ista priča strukturirana je kao mizanscena koja uvlači gledatelja u vizualno zbivanje, sugerirajući određenu dramaturgiju pogleda. Po ulasku u galerijski prostor otvara se vizura na niz od tri, odnosno četiri slike, koje ponavljaju isti motiv ženskoga lica pogleda naglašeno usmjerena postrance, izvan polja slike. Preskačući sa slike na sliku, pretpostavljeni se cilj pogleda opetovano promašuje, dok glavni sadržaj prikazivanja postaje upravo pogled sâm, kao mjesto netransparentnosti koje značenje izvodi izvan okvira slike odnosno granica prikazivoga.

Problematika pogleda upadljivo uvedena nizom od četiri slike potvrđuje se i u nastavku izložbenoga ambijenta. Svojevrstan zid napravljen od kutija iste veličine obojenih crnom bojom stvara glatku, sjajnu površinu, koja, kada joj se približimo, gledatelju uzvraća vlastiti mutni odraz. Iterativni se ritam zadan nizom od četiri spomenute slike na zidu ubrzava: struktura od kutija gledateljev odraz zapravo umnožava, pretvarajući prostorno cjelovito tijelo u plošni raster, odnosno seriju uzastopnih pojavljivanja i nestajanja, pri čemu se osjećaj izvjesnosti vlastita kretanja u prostoru pretvara u neuhvatljiv optički efekt. Iluzionistička relacija koju podrazumijeva slika što nešto prikazuje, odnosno površina koja uzvraća odraz, poništava se naposljetku trećim elementom izložbene cjeline. Potpuno crna slika, odnosno posve nezrcalno monokromno platno nije iluzionistička, nego tautološka relacija. Po definiciji, budeći želju za gledanjem slika, naime, privlači pogled, istovremeno mu uskraćujući zadovoljenje; bez ponuđenih sadržaja koji signaliziraju mjesto gledateljeva pogleda u polju slike nema uporišta za subjektivnu konstituciju; kao gledatelj, subjekt je osporen, a njegov pogled ugašen. Od početna četiri platna, preko zida od kutija, crna slika označava kraj skopičkog kruga, mjesto ništavila. Relativno odvojeni, no ne i konceptualno nepovezan dio izložbene cjeline predstavlja slika koja uvodi drugi i posljednji motiv koji se ponavlja još jednom i kao crtež na zidu.

Prividno, posrijedi je odbacivanje ili osporavanje svih dispozicija koje nudi žanr narativne, figurativne slike: na razini stila radovi Petre Grozaj zaobilaze svaku slikarsku dopadljivost ili estetsku samodostatnost, spontano održavajući razinu likovne ekspresije u ulozi prikazivanja odabrana motiva; nadalje, autonomiju pojedinačne slike ustupaju funkciji unutar ambijentalno i narativno povezanih cjelina ili serija; proliferacijom sadržaja odnosno motiva po zidovima i okolnom prostoru u kojem se nalaze i same slike narušavaju integritet okvira kao ekskluzivnoga prostora uprizorenja. Unatoč svemu navedenom, strastvena vezanost za medij ostaje kao nulta točka umjetničkoga ponašanja, odnosno uvjet simboličkog postojanja: u samonametnutim okolnostima koje moć slikarskoga prikazivanja neprestano dovode u pitanje, slikarski se čin osamostaljuje kao oblik prisilna ponašanja koje traži moguće okolnosti u kojima se može realizirati kao umjetnički i društveno smislen.

Ivana Mance