Kubanski spleen

Kubanski spleen

Neoekspresionistički umjetnik Julian Schnabel, koji svoje inspiracije mahom kanalizira kroz slikarstvo, u svom drugom filmu nastavlja s preokupacijama iz predšasnika. U Basquiatu je naime govorio o umjetniku s margine, slikaru s ulice, beskućniku i narkomanu Jean Michel Basquiatu koji je svojedobno zadivio i Andyja Warhola; Poslije noći pak priča o književniku i opet marginalcu s Kube, intelektualcu i homoseksualcu Reinaldu Arenasu - i kao takvom trnu u oku Castrovu režimu.

Schnabelov pristup adaptaciji Arenasovih memoara pritom nimalo nije klasičan; radije negoli puko nizanje biografskih činjenica, on ocrtava živi, pulsirajući, senzualni uvid u Arenasov esencijalno pikarski lik; ne slijedeći obrasce tradicionalne škole filmovanih biografija svjesno razgrađuje narativnost čineći je bolno diskontinuitetnom, osebujne vizualnosti. Agresivne, sirove, isprane no ipak snolike pejzaže umjetnikove stvarnosti - fragmenata Kube, grozničavosti stvaranja, polusvijeta i sirotinje, zanosa revolucijom i zatvorske prljavštine pronosi nepogrešivim okom slikara-psihologa ali i odlučnošću redatelja s jasnom vizijom vlastitoga cilja. Velik dio pritom počiva i na glavnom glumcu - dotad tipičnom mačo-muškarcu španjolskoga filma Javieru Bardemu - ovdje stamenoj konstanti mijene Arenasova prelaska iz dječaštva u mladenaštvo pa i zrelo doba (za najbolju mušku ulogu nagrađivan na Independent Spiritu i Venecijanskom filmskom festivalu te nominiran za Zlatni globus i Oskara).

I Basquiat i Arenas skončavaju tragično, u siromaštvu, ludilu odnosno samoubojstvu, a uz ostale brojne dodirne točke dva Schnabelova filma kao kuriozitet valja izdvojiti onu o castiranju brojnih fascinantnih glumačkih imena u malim ulogama u oba djela - od Garyja Oldmana i Benicia del Tora do Vincenta Galla u prvom filmu, do ovdje gotovo neprepoznatljivog Seana Penna te Johnnyja Deppa u dvostrukoj roli (autoritativnog ljigavog čuvara i lijepog transvestita BonBona, na tragu Ed Woodove Glende).

Katarina Marić