Raznovrstan izbor

Raznovrstan izbor

Napravljen je kraći izbor recentnih ostvarenja, raznovrstan po žanrovima (izostavljeni su jedino kostimirani filmovi, jedan od glavnih aduta tog visokoproduktivnog filmskog središta) i filmskim vrstama, koji međutim, više koristi znalcima nego »početnicima«

U namjeri da proširi raspon svojih programa, usmjerenih prvenstveno na europska i američka ostvarenja, u Motovunu je prikazan i kraći ciklus od pet hongkonških filmova (šest — ako se ubroji i Shaolinski nogomet, uvršten u službenu konkurenciju festivala), ponešto zakašnjelo priznanje da su azijske kinematografije danas jedna od najdominantnijih filmskih sila. Ciklus koji je pripremila Saša Vojković, nekad studentica režije na zagrebačkoj filmskoj akademiji a danas predavačica na hongkonškoj visokoj filmskoj školi, nazvan je pomalo pogrešno Hong Kong za početnike. Da se neupućenima htjelo predočiti po čemu hongkonška kinematografija uživa takav ugled u svijetu, najlakše bi bilo izabrati nekolicinu remek-djela koji su je proslavili tijekom zadnja dva desetljeća. Umjesto toga, napravljen je kraći izbor recentnih ostvarenja, raznovrstan po žanrovima (izostavljeni su jedino kostimirani filmovi, jedan od glavnih aduta tog visokoproduktivnog filmskog središta) i filmskim vrstama, koji međutim, više koristi znalcima nego »početnicima«.

Urbana drama

Žanr suvremene urbane drame reprezentirao je Durian durian hongkonškog nezavisnjaka Fruita Chana, koji predstavlja završni dio njegove trilogije (prethodna dva dijela su Najduže ljeto i Mali Cheung), posvećene gradu u političkoj tranziciji (vlada NR Kine preuzela je 1997. Hong Kong od britanske uprave). Naslov označava voće neugodna mirisa i finog okusa, koje u ključnom dramskom trenutku poveže dvije glavne protagonistice: djevojčica Fan (taj lik zapaženo je figurirao i u Malom Cheungu) stigla je s obitelji iz Kine u hongkonško predgrađe, u nadi da ih vlasti neće vratiti kući nakon što im istekne tromjesečna viza, dok je prostitutka Quin Yan tu samo da zaradi mali kapital, s kojim bi poslije u Kini počela privatni biznis. Film se po meditativnom stilu ugleda na ostvarenja velikih tajvanskih redatelja (Hou Hsiao-Hsien, Edward Yang, Tsai Ming-Liang), a tematski je zanimljiv zbog nemoralizirajućeg prikaza prostitucije: Quin Yan trčkara od mušterije do mušterije bez ikakvih emocija, kao da radi na pokretnoj vrpci, njezini makroi nisu nikakvi ulični huligani nego puki organizatori svima unosnog posla, a jednom kad se vrati u Kinu, djevojka nema nikakvih trauma zbog načina na koji je zaradila novac.

Moderni klasik

Najpoznatiji film u ciklusu bio je Raspoloženi za ljubav hongkonškog modernog klasika Wonga Kar-Waia, ovjenčan priznanjima u Cannesu (tehnička velika nagrada, nagrada za najbolju mušku ulogu), francuskim Cesarom, Europskom filmskom nagradom za strani film i drugima. Poprilično različit od njegovih urbanih krimi drama kojima se proslavio (Kako suze teku, Dani divljanja, Chungking express), film ’Raspoloženi za ljubav’ zanimljiv je primjer kako se izraziti modernist suočava s populističkim žanrom melodrame. Smješten u razdoblje početka šezdesetih (nostalgičarski ton ima i subverzivni žalac: u to doba Hong Kong još nije strahovao od komunističke Kine), film za glavne protagoniste uzima muškarca i ženu (hongkonške megazvijezde Maggie Cheung i Tony Leung) koji su se uselili u stanove u istom hodniku. Kad otkriju da su im bračni partneri u tajnoj ljubavnoj vezi, njih dvoje također koketiraju s preljubom, ali su presputani da ga uistinu i počine. Kar-Wai nikad ne pokazuje lica supružnika svojih junaka, a zbivanja niže gotovo fragmentarno, bez posebne želje da gradira svaku pojedinačnu dramsku scenu. Film se stoga doima poput kaligrafski složenog mozaika fascinantnog vizualnog dizajna, kojem bi u načelu trebalo pristupati s distancom, međutim ponavljanje uvijek istog sentimentalnog glazbenog motiva i temeljna melodramatičnost priče polučuju u gledatelja i snažan emocionalni doživljaj.

Prestižni krimić

Misija Johnnyja Toa prestižni je predstavnik hongkonškog krimića, koji je tijekom osamdesetih i devedesetih gotovo zasjenio dotad puno popularnije borilačke filmove i komedije. Najfascinantnija ostvarenja tog žanra potpisali su John Woo i Ringo Lam te se zaputili u Hollywood, dok je To veteran (režira od 1980, a producira 1990), čija ostvarenje tek povremeno prodiru na međunarodno tržište. Misiji je to uspjelo, pa se ne tako davno govorkalo i o holivudskom prepravku: uistinu, priča o petorici tjelesnih čuvara koji tijekom bdijenja nad svojim poslodavcem, gangsterskim bossom, razvijaju poseban kodeks uzajamne časti, lako bi mogla funkcionirati kako u Americi tako i u Francuskoj, što nije slučajno, jer se To prilično očito inspirira žanrom film noira spomenutih kinematografija, a posebno su zanimljive akcijske scene režirane kao da je u pitanju baletna koreografija. Omiljeni Toov redatelj zasigurno je Jean-Pierre Melville!

Animacija i horor

Moj glupi život Yuena Toea uvršten je u ciklus kako bi se pokazalo da Hong Kong ima i jaku animaciju, a Vidljiva tajna renomirane Ann Hui (reputaciju je stekla filmom Ljudi čamci iz 1983) izdanak je tamo vrlo popularnog fantastičnog horora. No dok je potonji film inferioran u odnosu na ono što u tom žanru zadnjih godina nastaje u Japanu i Južnoj Koreji, Moj glupi život zanimljiv je spoj klasične ručne i kompjutorske animacije, s pričom koja spretno balansira između dječje zafrkancije i basne za odrasle. Također, u odnosu na modernu japansku animaciju, Moj glupi život tek je osrednji pothvat, no šarma mu uistinu ne nedostaje.

Nenad Polimac