Kokainski Mozart

Bijeli prah, red. Ted Demme

Ponajprije nalik kakvom Scorsesejevskom derivatu gangsterskog ekspozea pretočenog u televizijski film, Bijeli prah može se usporediti sa svim i svačim — naročito s Dobrim momcima (čiji eho priziva i nazočnost Ray Liotte) i Trafficom; navesti da je treći u nizu recentnih narkićkih obrada (uz Traffic i Rekvijem za snove); po letargičnoj atmosferi i periodu slobodne ljubavi i zvjezdanog glamura postaviti uz bok Studiju 54, Koraku do slave ili Zlatnom baršunu, ili pak po formuli «skromni počeci — vrhunac — pad» (u stilu najrevnijih srednjovjekovnih moraliteta) mjerkati s Kraljem pornića, Narodom protiv Larryja Flinta ili Boormanovim Generalom. No Blow je drugačiji od svih njih. Esencijalno konstruiran kao serija uredno složenih sekvenci (poput dokumentiranih videozapisa) kao reprezentanata najznačajnijih događaja u Jungovu životu, film na mahove postaje zamoran i nekonsekventan unatoč dojmljivoj fotografiji i pratećim tehnikama neočekivanih zamrznutih kadrova (koji naglašavaju akciju), staccato montažnih sekvenci te slow-motion interludija (najčešće u službi patosa Georgeovih uhićenja). To pokazuje da Demme ipak ulaže više entuzijazma nego inventivnosti, mašte ili smisla za vizualne ideje, odnosno pokazuje čisti nedostatak instinkta redatelja. Iako je fotografija i više nego odlična, te stil i nadalje ispred supstance.

Naime, priča o glavnom krivcu introdukcije kokaina u Sjedinjenim Državama sedamdesetih (prvenstveno elitnim rokerskim i holivudskim krugovima) i jednom od ključnih ljudi zloglasnog Pabla Escobara — Georgeu Jungu, ovdje je umekšana do maksimuma. Ocrtava Junga kao oportunista vođena motivom profita, proizašla iz jakog utjecaja siromaškog dječaštva (u kojem je blagi pošteni otac teško radio i dobivao gotovo ništa, uz krajnje napornu, iritantno gramzivu majku — a taj će odnos dijete — roditelji i nadalje biti jedan od ključnih u filmu — odnosilo se to na nježan odnos Georgea i njegova oca ili pak Georgeov odnos s vlastitom kćerkom; što stvara dva emocionalna punkta radnje).

Jung se kroz svoj (turbulentan!) život kreće krajnjom lakoćom, naizgled neosjetljiv na vanjske mijene (vrhunska obilja vs. izdaja i bijeda), poput kakva sudbinski predodređena genija nesvjesna talenta i blagonaklonosti zvijezda — kokainskog Mozarta.

Atribuirajući mu tako krajnju dozu simpatičnosti, čak i mučeništva i naivnosti, a pritom brižno skrivajući i pokoji njegov nestašluk, Demmeov pristup rezultira pomalo neujednačenim filmskim ritmom. Tako dobivamo film puno bolje glumljen negoli režiran, puno bolje snimljen negoli napisan.

Deppova urođena karizma i veličajan glumački zamah (koji počesto biva zatomljen artističkim komponentama projekata koje bira, a koji ovdje na mahove ulazi u antologijske mimičke bravure) u svakom slučaju nose film i uzdižu ga na barem za stepenicu višu razinu. No i ostatak ekipe svoj je posao odradio solidno (izdvaja se vrlo simpatičan gay/frizer-diler u izvedbi Paula Reubensa). Treba naglasiti i izvrstan potporni soundtrack perioda, uz fenomenalnu uvodnu Cant you hear me knocking Rolling Stonesa ili kultnu Black Betty Ram Jama.

Iako je Jungova životna priča Bijelom prahu pružila potencijal za istraživanje američke konzumentske kulture, Demme nije uspio pronaći onu pravu rezonancu za razotkrivanje tog destruktivnog kulturološkog fenomena, te ono što započinje kao eksploracija kemikalijama zatrovanih života pretvara se u (doduše s one strane zakona) ostvarenje Američkog sna.

Ipak, i uza sve mane, riječ je o solidnu uratku koji tako funkcionira na više-manje svim nivoima.

Katarina Marić